KOAH, astım, amfizem ve bronşit gibi akciğer ve solunum yolu hastalıkları ile yaşayan insanlar için yeni corona virüsünün neden olduğu COVID-19 hastalığı daha büyük bir risk oluşturuyor. COVID-19 hastalığında henüz bilinmeyen pek çok faktör rol oynasa da, zatürrenin (bir diğer isimle pnömoni) hastalığın en ciddi belirtisi olduğu biliniyor, bu da mevcut bir solunum rahatsızlığı olan kişiler için özellikle endişe uyandırıyor. Sizin ve sevdiklerinizin bu zorlu dönemde güvende kalmasına yardımcı olmak için KOAH Vakfı, İngiliz Akciğer Vakfı ve Solunum Sağlığı Derneği gibi güvenilir kuruluşlardan yararlı bilgileri topladık.
Bu sayfadaki içerik yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Makaledeki bilgilerin güvenilir kaynaklardan alınan doğru bilgiler olmasına özen gösteriyoruz. Fakat corona virüsü durumu hızla gelişmekte ve düzenli olarak yeni bilgiler ortaya çıkmaktadır. Lütfen en güncel tavsiyeler için hükümetiniz ve ulusal sağlık servisleriniz tarafından yapılan bilgilendirmeleri kontrol edin ve buna göre hareket edin.
Corona Virüsü ve Solunum Yolu Hastalıkları: Kimler için Daha Riskli?
Belirli göğüs hastalıkları (akciğer hastalıkları) ile yaşayan insanlar için, corona virüsünün genel nüfusa kıyasla daha yüksek risk oluşturduğuna inanılıyor. Bu hastalıklar şunlar olabilir:
✔️ Astım
✔️ KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı)
✔️ Amfizem
✔️ Bronşit
✔️ Bronşektazi (bronş genişlemesi)
✔️ Pulmoner fibrosiz (akciğer sertleşmesi)
✔️ Sarkoidoz
Eğer bu hastalıklardan birine sahipseniz, bu size virüs bulaşma olasılığının arttığı anlamına gelmez. Ancak virüs bulaşması durumunda, pnömoni (zatürre) gibi önemli komplikasyonlara yol açma ihtimalinin arttığı anlamına gelebilir.
Göğüs Hastalıklarıyla Yaşayanlar için 5 Tavsiye
Göğüs hastalığıyla yaşayanlar için güvenilir kaynakların önerdiği 5 tavsiyeyi sizler için hazırladık.
1. Alınan önlemleri sıkı takip edin
Akciğer hastalığı olanlar da dahil olmak üzere, corona virüs bulaşma riski taşıyan herkesin önlemler alması özellikle önemlidir. Bu önlemler şunları içerir:
✔️ Kalabalıklardan ve toplu taşıma araçları kullanmaktan kaçınmak
✔️ Hastalığın daha sık görüldüğü yerlere seyahat etmemek
✔️ Hasta/hastalık belirtileri gösteren kişilerle veya hastalığın sık görüldüğü yerden gelen kişilerle temas kurmamak
✔️ Ellerinizi düzenli ve doğru bir şekilde yıkamak
✔️ Herkesin dokunabileceği yüzeylere (kapı kolu, yürüyen merdiven bantları vb.) temas ettikten sonra bir dezenfektan kullanmak
✔️ Yüzünüze, özellikle de ağzınıza, burnunuza veya gözlerinize dokunmamak
✔️ Öksürürken veya hapşırırken kol içlerine veya tek kullanımlık peçeteye öksürmek
✔️ Ülkenizde uygulanan en son önlemleri düzenli takip etmek ve bunları sıkı bir şekilde uygulamak
2. Belirtilere dikkat edin
COVID-19 hastalığının öksürük ve nefes darlığı gibi bazı belirtileri, astım veya KOAH hastalığında da görülen öksürük krizleri, nefes alamama gibi belirtilerle benzerdir.
İngiliz Akciğer Vakfı’na göre COVID-19 belirtileri ve akciğer hastalığı belirtilerini birbirinden ayırt edebilmek için en belirgin yöntem ateşinizi ölçmek. Ateşin yükselmesi, COVID-19’da en sık görülen belirtilerden biri ve genelde astım, KOAH veya diğer solunum hastalıkları alevlendiği zaman kişide ateşlenme belirtisi görülmüyor.
Belirtilerinizi dikkatli gözlemlemek, doğru aksiyonu almanıza yardımcı olacaktır. Bir solunum alevlenmesi yaşamanız durumunda, bir aksiyon planınızın olması artık öncekinden daha önemli. Evde astım takibi için Türkiye Solunum Derneği’nin hazırladığı bu dökümanı inceleyebilirsiniz.
Eğer COVID-19 belirtilerini yaşadığınızı düşünüyorsanız, ulusal sağlık servislerinizin önerdiği yönergelere uymalısınız. Bu yönergeler yaşadığınız yere göre farklılık gösterebilir ve corona virüsü hastalığıyla ilgili bilgiler arttıkça yönergelerin içeriği değişebilir. Bu nedenle en güncel bilgileri aldığınızdan emin olmanız fayda sağlayacaktır.
3. İlaçlarınızı almayı bırakmayın
Corona virüsü salgını sırasında kronik hastalığı olanlar ve solunum hastalığı yaşayanlar da dahil olmak üzere, sağlığı mümkün olan en iyi şekilde yönetmek çok önemlidir.
Bir başka solunum yolu sağlık kuruluşu olan İrlanda Astım Topluluğu şöyle belirtiyor:
“Bu hassas grubun içinde olan biri için, solunum durumunuzu mümkün olduğunca iyi yönetmeniz ve olabildiğince sağlıklı kalmanız son derece önemlidir.”
“İlaçlarınızı doktorunuzun önerdiği şekilde almaya devam etmeniz önemlidir. Astım veya KOAH hastalığına sahipseniz, düzenli bir şekilde tedavinize devam etmenizi özellikle tavsiye ediyoruz.”
Tedavinizi aksatmamanın yanı sıra sağlıklı beslenme, egzersiz, yeterli uyku, sigara içmeme ve alkol tüketimini sınırlama gibi yaşam tarzı değişiklikleri, corona virüsü enfektesi olmanız durumunda vücudunuzun COVID-19 ile mücadele etmesine büyük destek olacaktır.
Bu amaçla pek çok sağlık kuruluşu kronik rahatsızlıklarla yaşayan kişiler için mümkünse ilaçlarının yedeklerini bulundurmayı tavsiye ediyor. Solunum Sağlığı Derneği en az 30 gün yetecek kadar yedek bulundurmayı öneriyor.
Eğer mümkünse aileniz veya tandığınız kişiler ilaçlarınızı sizin için alabilir, böylelikle virüse maruz kalma ve enfeksiyon riskinizi azaltabilirsiniz.
4. Grip ve pnömokok (zatürre) aşılarınızı olun
Solunum Sağlığı Derneği, solunum yolu hastalığı olan kişilerin (hane halkının tüm üyeleriyle birlikte) grip aşışı olmasını önermektedir.
Grip aşısı COVID-19’a karşı koruma sağlamaz. Fakat bağışıklık sisteminizin influenza sebebiyle zayıflamamasını sağlar. Bağışıklık sisteminiz ne kadar güçlü olursa COVID-19 hastalığıyla mücadele etmek o kadar kolay olacaktır. Aynı durum pnömokok (zatürre) aşıları için de geçerlidir. Aşılarınız güncel değilse, yaptırmanın en güvenli yolu hakkında doktorunuzla konuşmalısınız.
5. Genel tavsiyeler
Corona virüsü enfektesi olma ihtimaline karşı, COVID-19 ile savaşmak için hazırlıklı olmanızı sağlayabilecek birtakım önlemler vardır.
✔️ Bol meyve ve sebze içeren dengeli bir beslenme alışkanlığı edinin
✔️ Bol bol su için
✔️ Vücudunuzun müsade ettiği kadar egzersiz yapmaya çalışın. Dünya Sağlık Örgütü karantina durumunda evde yapılabilecek egzersizlerin bir listesini hazırladı
✔️ Her ne kadar stresli bir dönem geçiriyor olsak da, kendinize zaman ayırmaya ve stresinizi azaltmaya çalışın
✔️ Günde 7-9 saat arası uyku hedefleyin. Araştırmalara göre uykusuzluk bağışıklığınızı zayıflatabiliyor ve virüslere karşı daha hassas hale getirebiliyor
Eğer COVID-19 veya başka bir hastalık sebebiyle belirtiler yaşıyorsanız, çoğu ülkedeki klavuzlar size şunları öneriyor:
❌ Eğer mümkünse, doktora bir randevu alıp gitmeye çalışın
✔️ Yerel sağlık departmanını, acil servisi veya aile doktorunuzu arayın
Yüz maskesi konusundan bahsetmek gerekirse, hem KOAH Vakfı hem de İngiliz Akciğer Vakfı maske takılmamasını öneriyor. Yüz maskesinin etkili olduğunu belirten kanıtlar çok fazla değildir. Maske takmak solunum yolu hastalığı olan kişilerin rahat nefes alamamasına sebep olabilir. Aynı zamanda yüz maskesi takmanın hayati önem taşıdığı sağlık çalışanlar için, halkın maske stoğunu azaltmaya başlaması arz sıkıntısı yaratmaktadır.
Corona virüsü salgını ve kronik hastalıklarla ilişkisi hakkında daha fazla okumak isterseniz, diğer tavsiyelerimizi burada bulabilirsiniz: Corona Virüsü ve Kronik Hastalıklar: Faydalı Olabilecek Tavsiyeler
Faydalı Kaynaklar
Solunum yolu hastalıklarıyla yaşayan kişiler için faydalı siteler aşağıda bulunabilir. Güncel bilgiler için bu siteleri takip edebilirsiniz:
